Stalag II D pod Stargardem. Za nami trzeci etap badań
Podczas badań prowadzonych na terenie byłego niemieckiego obozu jenieckiego Stalag II D w Stargardzie odnaleziono szczątki 276 ofiar. W tym 8 kobiet i 20 dzieci. Zakończył się trzeci etap prac rozpoczętych we w 2021 r.
- Jesteśmy w stanie pokazać i dostarczyć dowody zbrodni popełnianych w obozach jenieckich. Dzięki analizom wykonanym przez te trzy sezony badań pokazujemy, jak wyglądało życie obozowe i jak wyglądała śmiertelność w obozach jenieckich. Analizy historyczne nie są w stanie odpowiedzieć na wszystkie pytania, gdyby nie badania terenowe, medyczno-sądowe i genetyczne, to na wiele pytań nie moglibyśmy odpowiedzieć – powiedział kierownik Katedry Medycyny Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie prof. Andrzej Ossowski.
Stalag II D był jednym z największych obozów jenieckich w III Rzeszy. Od 1939 r. (początkowo działał jako obóz przejściowy, Dulag L) trafiali do niego jeńcy z całej Europy, żołnierze szeregowi i podoficerowie, m.in. żołnierze armii gen. Kleeberga, ale też inni żołnierze polscy, francuscy, belgijscy i sowieccy. Jeńcy, którzy trafiali do obozu, pracowali w komandach roboczych na całym Pomorzu, m.in. w majątkach ziemskich i przy budowie dróg. Wielu z nich zmarło w trakcie robót – byli chowani w pobliżu miejsca, w którym pracowali.
Co znaleziono w Stalag II D?
- Najbardziej zaskakującym dla nas było odnalezienie ludności cywilnej, wysiedlonej po powstaniu warszawskim, która trafiła do obozu w Łambinowicach, a następnie została skierowana do obozu w Stargardzie. Część z tych osób w wyniku panujących w obozie warunków zmarła i została pochowana na miejscu grzebalnym Stalagu II D – przekazał Ossowski.
Wśród artefaktów znalezionych przy ofiarach były m.in. dziecięce buciki, medalik ze św. Antonim z Padwy i św. Franciszkiem, a także drewniany krzyżyk znaleziony przy szczątkach dziecka.
- Wśród osób cywilnych odnajdujemy osoby młode, m.in. też fragmenty mundurów, które mogą wskazywać na młodzież powstańczą. Mamy do czynienia z kobietami, ze starszymi mężczyznami, z dziećmi i przy tych osobach znajdujemy przedmioty związane wyłącznie z ludnością polską" – podkreślił genetyk.
W pierwszym etapie badań odkryto szczątki blisko 70 ofiar, głównie jeńców sowieckich. Analizy wykazały, że zmarli oni w ciągu czterech dni w 1941 r. Jak ustalili badacze z PUM – najprawdopodobniej na tyfus.
- Dowiedzieliśmy się, że warunki, które panowały w obozie były tragiczne. Nasze badania potwierdzają zeznania jeńców wojennych, którzy przeżyli i mówili o biciu i o bardzo złym traktowaniu – powiedział Ossowski.
Obóz Stalag II D działał do ewakuacji w lutym 1945 r. Naukowcy zapowiedzieli, że badania będą kontynuowane.
