Biznes

Tak wyglądały polskie banknoty w PRL-u! Czy pamiętasz je wszystkie?

2024-03-15 17:02

Myślicie, że inflacja w 2024 roku jest wysoka? Trudno w to uwierzyć, ale za czasów PRL-u sięgała ona nawet kilkudziesięciu procent! Nominały polskich banknotów wynosiły nawet kilka milionów złotych, a o monetach nikt nie słyszał! Zobaczcie, jak wyglądały polskie banknoty i poznajcie historię polskich finansów w XX wieku.

Jak wyglądały polskie banknoty po II Wojnie Światowej? 

Tzw. "Stary złoty" zadebiutował 1 lipca 1948 r., a jego banknoty zostały zaprojektowane przez Wacława Borowskiego. Nominały złotego początkowo nie odbiegały od dzisiejszej normy. Rozpoczynały się od 2 złotych i zatrzymywały się na 500 złotych. Co ciekawe,  na awersach banknotów nie widzieliśmy znanych postaci z historii, sztuki czy polityki, ale zwykłych anonimowych chłopów. 

Według ustawy z 28 października 1950 r., polski złoty miał zabezpieczenie w złocie, stanowiące równowartość 0,222168 grama czystego złota (tyle samo ile ówczesny radziecki rubel). Dotychczasowe oszczędności można było wymienić w stosunku 100:1 z "nowym złotym". Co ciekawe, dopiero w latach 60. zdecydowano się na wprowadzenie monet, które zastąpiły banknoty 2, 5 oraz 10 złotowe. Wyższe nominały często posiadały zdrobnienia i pseudonimy wymyślane przez konsumentów, takie jak np. "paczka" dla 100 złotych, czy "kafel" dla 1000 złotych. 

Jak dobrze pamiętasz denominację złotego? QUIZ dla miłośników polskiej historii!

Pytanie 1 z 10
Jaka była data wprowadzenia tzw. "nowego złotego"?

Kiedy wprowadzono nowe banknoty w PRL-u? 

W latach 70. XX wieku pojawiać zaczęły się coraz głośniejsze doniesienia o potrzebie wprowadzenia nowych banknotów. Dotychczasowy wzór, funkcjonujący od 1948 roku stał się przestarzały i nie przystający do estetyki coraz bardziej otwartego na świat PRL-u. Z tego powodu NBP zleciło zadanie utworzenia nowych banknotów grafikowi Andrzejowi Heidrichowi. 

Nowa seria banknotów obiegowych pt. "Wielcy Polacy" została wprowadzona 16 grudnia 1974 roku. Pierwszym banknotem, który został wprowadzony do obiegu był banknot 500-złotowy, przedstawiający Tadeusza Kościuszkę i Sztandar powstania kościuszkowskiego. Z czasem dodawane były kolejne banknoty, a w następstwie stanu wojennego ostatecznie wycofano monety. 

Postępująca inflacja sprawiła, że banknoty, których nominały początkowo dochodziły do okolic kilku tysięcy złotych, sięgnęły astronomicznej wartości 2 milionów złotych! Wszystkie banknoty używane w końcówce PRL-u znajdziecie w naszej galerii. 

Denominacja złotego w 1995 roku - jak się wydarzyła? 

Wraz z transformacją ustrojową w Polsce inflacja sięgnęła zawrotnej liczby 1 395%. W reakcji na coraz gwałtowniej topniejącą wartość złotego, wprowadzony został "plan Balcerowicza", zakładający agresywne odejście od praktyk gospodarki scentralizowanej. Dzięki nowym praktykom wolnorynkowym, udało się zbić inflację do poniżej 10%, co było jednym z warunków przeprowadzenia denominacji. 

W 1994 roku polskie media publiczne rozpoczęły kampanię informacyjną dotyczącą denominacji. 21 listopada 1994 roku zaprezentowano nowe wzory polskich banknotów, które nota bene obowiązują do dziś. Stare banknoty można było wymienić. Przyjęto, że dotychczasowe 10 000 złotych będzie odpowiadało nowej złotówce. Wprowadzenie tak niskich nominałów umożliwiło wprowadzenie monet, do tej pory całkowicie wypartych przez papierowe banknoty. 1 stycznia 1995 roku wprowadzono nowe banknoty obiegowe pt. "Władcy Polski".